Płatności do uprawy roślin energetycznych

Od 2007 roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie przyznawała płatności do upraw roślin energetycznych, na zasadach określonych przepisami wspólnotowowymi i płatności te będą w całości finansowane z budżetu Unii Europejskiej.

Jednocześnie od 2007 roku nie będzie przyznawana krajowa pomoc z tytułu uprawy wierzby lub róży bezkolcowej wykorzystywanych na cele energetyczne na dotychczasowych zasadach.

Maksymalna powierzchnia gruntów rolnych na terenie Wspólnoty, objęta systemem pomocy do upraw roślin energetycznych wynosi 2 000 000 ha. Przekroczenie maksymalnej powierzchni skutkuje redukcją stawki płatności.

O płatność do upraw roślin energetycznych może ubiegać się rolnik, który:

*

uprawia rośliny energetyczne przeznaczone do przetworzenia na produkty energetyczne i zawrze umowę na dostawę surowców energetycznych z zatwierdzonymi podmiotami skupującymi lub pierwszymi jednostkami przetwórczymi do dnia 15 maja 2007 r. i ilości roślin dostarczonych do zatwierdzonej pierwszej jednostki przetwórczej lub zatwierdzonego podmiotu skupującego na podstawie umowy odpowiadają, co najmniej plonowi reprezentatywnemu

albo

*

uprawiane rośliny energetyczne wykorzystuje lub przetwarza w gospodarstwie na cele energetyczne w ilości odpowiadającej, co najmniej plonowi reprezentatywnemu.

Plony reprezentatywne dla poszczególnych gatunków roślin energetycznych będą corocznie ogłaszane w drodze rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przy uwzględnieniu średnich plonów poszczególnych gatunków roślin energetycznych uzyskiwanych z jednego hektara uprawy tych roślin.

Zatwierdzona pierwsza jednostka przetwórcza to podmiot, który prowadzi pierwszy proces przetwórczy roślin energetycznych z zamiarem pozyskania jednego lub więcej produktów energetycznych. Zatwierdzenia podmiotu dokonuje Agencja Rynku Rolnego na podstawie pisemnego wniosku pierwszej jednostki przetwórczej.

Zatwierdzony podmiot skupujący – to podmiot, który podpisał umowę z wnioskodawcą i na własny rachunek nabywa rośliny energetyczne przeznaczone do przetworzenia na produkty energetyczne. Zatwierdzenia dokonuje Agencja Rynku Rolnego na podstawie pisemnego wniosku podmiotu skupującego.

Zatwierdzeniu nie podlega rolnik, który wykorzystuje i przetwarza rośliny energetyczne w gospodarstwie.

Płatności do powierzchni upraw roślin energetycznych przyznaje się wyłącznie w przypadku, jeżeli rośliny te zostaną przetworzone na produkty energetyczne:

a) określone w art. 2 pkt. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/30/WE z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych, tj. biopaliwa

*

bioetanol,

*

biodiesel,

*

biogaz,

*

biometanol,

*

biodimetyloeter,

*

bio-ETBE (eter etylowo-t-butylowy),

*

bio-MTBE (eter metylowo-t-butylowy),

*

biopaliwa syntetyczne,

*

biowodór,

*

czysty olej roślinny,

b) energię elektryczną i termalną wytwarzaną z biomasy

Rośliny uprawnione do uzyskania płatności do upraw roślin energetycznych

1. Rośliny uprawiane na gruntach rolnych, będące przedmiotem umowy dostarczenia roślin energetycznych przeznaczonych do przetworzenia na produkty energetyczne:

* jednoroczne rośliny (np. rzepak, rzepik, żyto, kukurydza, len włóknisty);

* buraki cukrowe - pod warunkiem, że każdy produkt pośredni jest wykorzystywany do wytworzenia produktów energetycznych oraz, że każdy współprodukt lub produkt uboczny zawierający cukier jest wykorzystywany zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 318/2006;

* soja – pod warunkiem, że każdy produkt pośredni, oprócz mączki sojowej, jest wykorzystywany do wytworzenia produktów energetycznych;

* rośliny wieloletnie (np. róża bezkolcowa, ślazowiec pensylwański, miskant olbrzymi, topinambur, rdest sachaliński, mozga trzcinowata);

* zagajniki drzew leśnych o krótkim okresie rotacji (np. wierzba energetyczna, topola, robinia akacjowa).

2. Rośliny uprawiane na gruntach rolnych, wykorzystywane jako paliwo do ogrzewania gospodarstw lub w celu wytworzenia energii bądź biopaliwa w gospodarstwie:

* zagajniki drzew leśnych o krótkim okresie rotacji (np. wierzba energetyczna, topola, robinia akacjowa);

* zboża;

* nasiona roślin oleistych – nasiona soi łamane nieprzeznaczone do siewu, rzepak, rzepik o niskiej zawartości kwasu erukowego, nasiona słonecznika (łamane, wyłuskane, w łusce), nasiona słonecznika nieprzeznaczone do siewu.

3. Jednoroczne i wieloletnie rośliny przetwarzane w gospodarstwie na biogaz.

Grunty rolne, na które rolnik ubiega się o przyznanie płatności do upraw roślin energetycznych, muszą być utrzymywane w dobrej kulturze rolnej przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska (zgodnie z normami).

Do powierzchni upraw roślin energetycznych, które były utrzymywane w dobrej kulturze rolnej na dzień 30 czerwca 2003 r. przysługuje również jednolita płatność obszarowa oraz w zależności od rośliny uprawnej - uzupełniająca płatność do grupy upraw podstawowych.

Wniosek i załączniki

1. O przyznanie płatności do upraw roślin energetycznych rolnik ubiega się we wspólnym wniosku o przyznanie płatności do gruntów rolnych, o przyznanie płatności cukrowej i o przyznanie pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania.

2. Wnioski o przyznanie płatności składa się w terminie od dnia 15 marca do dnia 15 maja 2007 roku. Wnioski można składać jeszcze przez 25 dni kalendarzowych (do 9 czerwca 2007 roku) z tym, że należna kwota płatności zostanie pomniejszona o 1% za każdy dzień roboczy opóźnienia.

3. Zmiany do wniosku, związane z dodaniem lub usunięciem działki rolnej, na której uprawiane są rośliny energetyczne lub dołączeniem umowy lub jej zmianą, rolnicy będą mogli składać do dnia 31 maja 2007 r. Jeżeli przed tym terminem ARiMR poinformowała rolnika o stwierdzonych nieprawidłowościach we wniosku lub jeśli powiadomiła rolnika o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu i jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, zmiany do wniosku nie będą uwzględnione w odniesieniu do działek rolnych, w przypadku których stwierdzono nieprawidłowości.

4. Wniosek należy złożyć we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy biurze powiatowym ARiMR.

5. We wniosku w zakresie dopłat do uprawy roślin energetycznych należy wskazać nazwy roślin uprawnych przeznaczonych na produkty energetyczne oraz powierzchnie objęte uprawą tych roślin. Grunty z uprawami przeznaczonymi na produkcję produktów energetycznych będą deklarowane przez rolników jako oddzielna grupa upraw na oddzielnych działkach rolnych, oznaczonych jako RE/roślina uprawna.

Zobowiązania rolnika w przypadku wykorzystywania lub przetwarzania surowca w gospodarstwie.

1. Rolnik ubiegający się o przyznanie płatności do upraw roślin energetycznych zobowiązany jest do złożenia wraz z wnioskiem o przyznanie płatności, deklaracji o wykorzystaniu lub przetworzeniu roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie.

2. Deklaracja składana jest na formularzu udostępnionym przez ARiMR, a kopie takiej deklaracji rolnik zobowiązany jest złożyć również do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego. Deklaracja zawiera m.in. nazwy gatunków roślin energetycznych, powierzchnie, na których te rośliny są uprawiane, zamierzone wykorzystanie - produkt energetyczny oraz opis techniczny przetworzenia.

3. Zmiany deklaracji - na potrzeby utrzymania w mocy złożonego wniosku o płatności – można składać w terminie ustalonym jako ostateczny termin wprowadzania zmian do wniosków tj. do dnia 31 maja roku, w którym został złożony wniosek.

4. Zmiana deklaracji po dniu 31 maja danego roku, jest możliwa jedynie w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności, po złożeniu w terminie 10 dni roboczych od daty ustania tych okoliczności, wniosku do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego ARiMR oraz wyrażeniu przez niego zgody na taką zmianę. Wniosek o wyrażenie przedmiotowej zgody rolnik składa na formularzu udostępnionym przez ARiMR.

5. Rolnik zobowiązany jest do wykorzystania lub przetworzenia na cele energetyczne wszystkich zebranych roślin energetycznych w gospodarstwie, w terminie najpóźniej do dnia 31 lipca drugiego roku następującego po roku, w którym dokonano zbioru, przy czym ilość ta nie może być mniejsza niż plon reprezentatywny dla danego gatunku roślin.

6. Po zbiorze roślin energetycznych, rolnik ma obowiązek dostarczyć deklarację dotyczącą zbiorów – tzw. Deklarację o ilości zebranych roślin energetycznych, które będą wykorzystane lub przetworzone na cele energetyczne w gospodarstwie. Deklarację składa się na formularzu udostępnionym przez ARiMR do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego ARiMR, niezwłocznie po zbiorach jednak nie później niż w terminie 10 dni roboczych, od dnia zbioru roślin energetycznych.

7. Po zbiorze roślin energetycznych rolnik jest zobowiązany wystąpić z wnioskiem o dokonanie zważenia lub pomiaru zebranego surowca do wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych. Wykonanie czynności przez inspektora IJHARS, potwierdzane jest na Deklaracji o ilości zebranych roślin energetycznych, które będą wykorzystane lub przetworzone na cele energetyczne w gospodarstwie.

8. Rolnicy wykorzystujący ziarna zbóż i nasiona roślin oleistych jako paliwo do ogrzewania gospodarstw lub przetwarzający je w gospodarstwie na energię lub biopaliwa, zobowiązani są do ich denaturowania. Denaturacja zbóż następuje przy użyciu oleju opałowego w ilości 50 litrów na 1000 kg zbóż, natomiast denaturacja nasion oleistych następuje przy użyciu oleju napędowego w ilości 1 litra na 100 kg nasion oleistych.

9. Rolnik przetwarzający lub wykorzystujący rośliny energetyczne na cele energetyczne

w gospodarstwie zobowiązany jest dokonywać inwentaryzacji wykorzystywanych surowców, produktów energetycznych oraz produktów ubocznych a także prowadzić rejestr wykorzystywania lub przetwarzania roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie.

Zobowiązania rolnika w przypadku dostarczania roślin energetycznych w ramach umowy do zatwierdzonych podmiotów:

1. Rolnik ubiegający się o przyznanie płatności do upraw roślin energetycznych, który w ramach umowy dostarcza surowce do zatwierdzonego podmiotu skupującego lub zatwierdzonej pierwszej jednostki przetwórczej zobowiązany jest do złożenia wraz z wnioskiem o przyznanie płatności, umowy dostarczenia roślin energetycznych przeznaczonych do przetworzenia na produkty energetyczne.

2. Umowa powinna zawierać:

*

nazwy i adresy stron;

*

okres obowiązywania umowy;

*

gatunki wszystkich roślin energetycznych objętych umową;

*

obszar obsadzony każdym gatunkiem roślin energetycznych – w ha z dokładnością do 2 miejsc po przecinku;

*

przewidywany rok zbiorów, w przypadku objęcia umową wieloletnich roślin energetycznych;

*

szczegółowe warunki dostawy;

*

wyraźne oświadczenie, w którym:

- rolnik zobowiązuje się do dostarczenia do podmiotu skupującego lub pierwszej jednostki przetwórczej wszystkich zebranych surowców, przy czym dostarczane ilości surowca muszą być, co najmniej równe, plonowi reprezentatywnemu ustalonemu dla danego gatunku roślin;

- zatwierdzony podmiot skupujący lub zatwierdzona pierwsza jednostka przetwórcza zobowiązuje się do zapewnienia, iż równoważna ilość oDebra1nych roślin energetycznych zostanie wykorzystana w obrębie Wspólnoty Europejskiej do produkcji jednego lub kilku produktów energetycznych;

*

Specyfikacja produktów końcowych tzn. zamierzone końcowe przeznaczenie surowca.

3. Zmiany w umowie - na potrzeby utrzymania w mocy złożonego wniosku o płatności – są możliwe w terminie ustalonym jako ostateczny termin wprowadzania zmian do wniosków tj. do dnia 31 maja roku, w którym został złożony wniosek. Kopię zmiany umowy zatwierdzony podmiot skupujący lub zatwierdzona pierwsza jednostka przetwórcza zobowiązane są złożyć również do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego.

4. Zmiana umowy lub jej rozwiązanie w terminie późniejszym, jest możliwa jedynie w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności w odniesieniu do ilości roślin energetycznych wynikających z umowy, po złożeniu wniosku w tym zakresie do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego ARiMR oraz wyrażeniu przez niego zgody na taką zmianę lub wypowiedzenie. Wniosek o wyrażenie przedmiotowej zgody rolnik składa na formularzu udostępnionym przez ARiMR.

5. Rolnik zobowiązany jest do zebrania i dostarczenia do zatwierdzonego podmiotu skupującego lub zatwierdzonej pierwszej jednostki przetwórczej wszystkich zebranych roślin energetycznych objętych umową, przy czym ilość ta nie może być mniejsza niż plon reprezentatywny wyznaczony dla danego gatunku roślin.

6. Po zbiorze i dostawie roślin energetycznych do zatwierdzonego podmiotu skupującego lub zatwierdzonej pierwszej jednostki przetwórczej, rolnik ma obowiązek dostarczyć deklarację dotyczącą zbiorów – tzw. Deklarację o ilości zebranych i dostarczonych roślin energetycznych do zatwierdzonego podmiotu skupującego lub zatwierdzonej pierwszej jednostki przetwórczej. Deklarację składa się na formularzu udostępnionym przez ARiMR do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego ARiMR, w następujących terminach (projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – terminy mogą ulec zmianie):

a) do dnia 15 września roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich w przypadku upraw rzepaku, rzepiku, lnu i grochu,

b) do dnia 15 listopada roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich - w przypadku roślin energetycznych, których dostarczenie nastąpiło po dniu 15 sierpnia tego roku,

c) do dnia 20 listopada roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich - w przypadku roślin energetycznych, których dostarczenie nastąpiło po dniu 10 listopada tego roku,

d) w terminie 5 dni roboczych od daty dostawy - w przypadku roślin energetycznych, których dostarczenie nastąpiło po dniu 25 listopada roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich.

Obowiązki rolnika

1. Zawarcie umowy dostarczenia roślin energetycznych przeznaczonych do przetworzenia na produkty energetyczne z zatwierdzonym podmiotem skupującym lub zatwierdzoną pierwszą jednostką przetwórczą i dołączenie jej do wniosku o przyznanie płatności lub dostarczenie wraz z wnioskiem o przyznanie płatności deklaracji o wykorzystaniu lub przetworzeniu roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie.

2. W przypadku wykorzystania lub przetwarzania roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie – przekazanie do właściwego miejscowo oddziału terenowego ARR kopii deklaracji o wykorzystaniu lub przetworzeniu roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie.

3. Informowanie na piśmie o każdej zmianie tzn. o tym, że wniosek o przyznanie płatności jest nieprawidłowy lub zdezaktualizował się od czasu złożenia, pod warunkiem, że rolnik nie został powiadomiony o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu lub o nieprawidłowościach we wniosku; informowanie o zmianach dotyczących deklaracji o wykorzystaniu lub przetworzeniu roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie lub umowy.

4. Przekazanie - po zbiorze roślin energetycznych - do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego ARiMR deklaracji o ilości zebranych i dostarczonych roślin energetycznych do zatwierdzonego podmiotu skupującego lub zatwierdzonej pierwszej jednostki przetwórczej bądź deklaracji o ilości zebranych roślin energetycznych, które będą wykorzystane lub przetworzone na cele energetyczne w gospodarstwie.

5. Prowadzenie rejestru przetwarzania lub wykorzystywania roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie oraz prowadzenia inwentaryzacji wykorzystywanych surowców.

6. W przypadku wykorzystywania i przetwarzania w gospodarstwie jako paliwo do ogrzewania lub w celu wytworzenia energii bądź biopaliwa w gospodarstwie: ziarna zbóż i nasion roślin oleistych rolnik zobowiązany jest do ich denaturacji zgodnie z metodami określonymi w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie metod denaturacji zbóż i nasion oleistych wykorzystywanych na cele energetyczne.

7. Przekazywanie do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego na formularzach udostępnionych przez ARR informacji na temat procesu przetwórczego, w szczególności odnośnie cen i technicznych wskaźników procesu stosowanych przy obliczaniu możliwych do uzyskania ilości produktów końcowych.

8. Umożliwienie przeprowadzania kontroli.

Obowiązki przetwórcy

1. Uzyskanie zatwierdzenia w drodze decyzji dyrektora oddziału terenowego ARR.

2. Posiadanie możliwości administracyjnych i organizacyjnych do funkcjonowania jako pierwsza jednostka przetwórcza oraz możliwości administracyjnych do prowadzenia rejestru.

3. Posiadanie możliwości produkcyjnych do produkcji, co najmniej jednego produktu energetycznego.

4. Przekazanie kopii umowy dostarczenia roślin energetycznych do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego.

5. ODebra1nie wszystkich dostarczonych przez rolnika roślin energetycznych objętych umową.

6. Dostarczenie po oDebra1niu dostawy, deklaracji odbioru do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego oraz do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego ARiMR.

7. Informowanie właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego w zakresie zmian ostatecznego przeznaczenia oDebra1nego surowca.

8. Prowadzenie rejestru przetwarzania, w którym zawarte będą informacje dotyczące m.in. ilości surowców zakupionych, ilości surowców przetworzonych, produktów ubocznych, równoległych i końcowych, strat, ilości zniszczone, ilości i typów produktów sprzedanych, czy wskazania kolejnych jednostek przetwórczych.

9. Przekazywanie do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego na formularzach udostępnionych przez ARR informacji na temat procesu przetwórczego, w szczególności odnośnie cen i technicznych wskaźników procesu stosowanych przy obliczaniu możliwych do uzyskania ilości produktów końcowych.

10. Zapewnienie, iż równoważna ilość oDebra1nych roślin energetycznych zostanie przetworzona głównie na jeden lub kilka produktów energetycznych wskazanych w umowie.

11. Zapewnienie wartości ekonomicznej produktów energetycznych uzyskanych na skutek przetworzenia surowców. Wartość ekonomiczna produktów energetycznych uzyskanych w drodze przetwarzania surowców powinna być wyższa od wartości ekonomicznej wszystkich innych produktów przeznaczonych do innych celów oraz uzyskanych na skutek takiego procesu przetwarzania.

12. W przypadku sprzedaży w innych państwach Wspólnoty Europejskiej produktów pośrednich dołączenie do nich egzemplarza kontrolnego T5.

Obowiązki podmiotu skupującego

1. Uzyskanie zatwierdzenia w drodze decyzji dyrektora oddziału terenowego ARR.

2. Posiadanie możliwości administracyjnych i organizacyjnych do funkcjonowania jako podmiot skupujący oraz możliwości administracyjnych do prowadzenia rejestru.

3. Zawarcie umowy, z co najmniej jednym przetwórcą na dostawę surowców.

4. ODebra1nie wszystkich dostarczonych przez rolnika roślin energetycznych objętych umową.

5. Zapewnienie, że równoważna ilość oDebra1nych roślin energetycznych zostanie dostarczona do pierwszej jednostki przetwórczej.

6. Przekazanie kopii umowy dostarczenia roślin energetycznych do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego.

7. Dostarczenie po oDebra1niu dostawy, deklaracji odbioru do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego oraz do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego ARiMR.

8. Informowanie właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego w zakresie zmian ostatecznego przeznaczenia oDebra1nego surowca.

9. Prowadzenie rejestru, który obejmował będzie m.in. informacje na temat ilości wszystkich surowców zakupionych oraz sprzedanych do przetwarzania na produkty energetyczne oraz nazwy i adresy pierwszych jednostek przetwórczych, które przejęły surowce.

10. Przekazywanie do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego na formularzach udostępnionych przez ARR informacji na temat procesu przetwórczego, w szczególności odnośnie cen i technicznych wskaźników procesu stosowanych przy obliczaniu możliwych do uzyskania ilości produktów końcowych.

11. W przypadku sprzedaży w innych państwach Wspólnoty Europejskiej produktów pośrednich dołączenie do nich egzemplarza kontrolnego T5.

Płatności

Wysokość płatności do upraw roślin energetycznych wynosi maksymalnie 45 Euro/ha.

Wysokość płatności w danym roku kalendarzowym ustala się jako iloczyn deklarowanej przez rolnika powierzchni kwalifikującej się do objęcia płatnościami, po uwzględnieniu zmniejszeń wynikających ze stwierdzonych nieprawidłowości i stawek płatności na 1 ha tej powierzchni.

Wypłata płatności na rzecz wnioskującego następować będzie pod warunkiem, że zebrane zostały wymagane ilości surowców, po dostarczeniu wszystkich wymaganych dokumentów potwierdzających dostarczenie ilości zebranego surowca i po przeprowadzeniu kontroli kwalifikujących do przyznania płatności.

Płatności do upraw roślin energetycznych wypłacane będą od dnia 1 grudnia 2007 roku do dnia 30 czerwca 2008 roku.

Kary i sankcje

W systemie płatności do upraw roślin energetycznych zastosowanie mają podobnie, jak dla pozostałych płatności bezpośrednich sankcje terminowe związane z opóźnieniem w złożeniu wniosku, sankcje powierzchniowe wynikające z zadeklarowania we wniosku powierzchni większej niż faktycznie stwierdzona, sankcje w zakresie dostarczenia wymaganych ilości roślin energetycznych oraz sankcje z tytułu braku zachowania dobrej kultury rolnej.