Uprawa soji non GMO.

Soja warta trudu

Z róŜnym powodzeniem próbuje się u nas uprawiać soję. Fantastyczne walory tej

rośliny będą najlepszą nagrodą za wysiłek włoŜony w jej uprawę.

Powierzchnię uprawy soi ograniczają jej duŜe wymagania cieplne. Jest wraŜliwa na

przymrozki od siewu do pełni wschodów. Poza tym potrzebuje duŜo ciepła do wytworzenia

kwiatów. Jednak ze względu na rozwinięty system korzeniowy dobrze znosi suszę, a

owłosienie roślin zmniejsza ich transpirację.

Wymagania

Soja jest rośliną dnia krótkiego. Przy długim dniu rośliny przedłuŜają wegetację i nie

dojrzewają przed przymrozkami. Na zawartość białka w nasionach soi korzystnie wpływa

wysoka temperatura powietrza i nasłonecznienie w czasie wegetacji. Najlepsze warunki do jej

uprawy są na południowym wschodzie. Soja wymaga gleb Ŝyznych i przewiewnych, o

odczynie obojętnym (pH 6–7).

Przedplon

Najczęściej przedplonem dla soi są zboŜa. MoŜe być takŜe uprawiana po roślinach

okopowych, ale w trzecim roku po oborniku. Przerwa w uprawie soi na tym samym polu musi

wynosić 4 lata. Wyjątkowo w rejonach, gdzie uprawiana jest po raz pierwszy, moŜe być

wysiewana na tym samym polu przez dwa lata bez spadku plonu.

W jednym z doświadczeń przeprowadzonych w Akademii Rolniczej w Lublinie soja odmiany

Polan była uprawiana po róŜnych międzyplonach ścierniskowych: facelii błękitnej, pszenicy

ozimej, gorczycy białej, Ŝycie, rzepiku i soi. Największa obsada i najlepsza zdrowotność

siewek soi, jak i roślin podczas kwitnienia były na poletkach po pszenicy ozimej i Ŝycie.

Największy plon nasion soi uzyskano z poletek, gdzie międzyplonem była pszenica ozima, a

najmniejszy po soi. Najmniej nasion z brunatnymi plamami było w plonie zebranym z roślin

soi uprawianych po facelii błękitnej, a najwięcej po soi. Siewki soi były głównie poraŜane

przez Fusarium. Powszechnie uznaje się, Ŝe pszenica ozima jest znacznie lepszym

przedplonem dla soi niŜ pszenica jara, m.in. z powodu korzystniejszego wpływu na wschody i

zdrowotność roślin.

Uprawa

Uprawę wiosenną trzeba ograniczyć do niezbędnego minimum, by nie przesuszać gleby.

Jednocześnie powinna jak najlepiej wyrównać powierzchnię pola, co jest szczególnie waŜne

przy mechanicznym zbiorze. Bezpośrednio przed siewem glebę naleŜy doprawić przy uŜyciu

agregatu uprawowego.

W jednym z doświadczeń badano pięć sposobów uprawy roli: I – tradycyjny, II –

uproszczony bez uprawek poŜniwnych, III – uproszczony ― drapaczowanie, bronowanie,

głęboszowanie, IV – uproszczony ― po zbiorze przedplonu siew bezpośredni gorczycy białej,

jej zbiór przed zimą i wykonanie orki przedzimowej, V – uproszczony ― po zbiorze

przedplonu siew bezpośredni gorczycy białej, która pozostaje na zimę, wiosną oprysk

Reglone i siew bezpośredni soi. Okazało się, Ŝe soja jednakowo wysoko plonuje (1,84–1,72

t/ha) po wprowadzeniu do uprawy roli orki przedzimowej (system I, II, IV). Istotna obniŜka

plonu nasion (15 proc.) w stosunku do plonu z I i IV systemu uprawy nastąpiła po siewie

bezpośrednim (V).

Uproszczenia uprawy roli pod soję uprawianą w monokulturze wywołują wzrost stanu

zachwaszczenia łanu soi (wyraŜany liczbą i masą chwastów), szczególnie po siewie

bezpośrednim, w porównaniu z uprawą płuŜną. Obserwuje się znaczy rozwój chwastów

wieloletnich.

NawoŜenie

Soja ma duŜe wymagania pokarmowe, dlatego powinna być intensywnie nawoŜona, z

wyjątkiem azotu. Na hektar stosuje się 60–80 kg fosforu (P2O5) i 120–160 kg potasu (K2O).

Mimo Ŝe najlepszym terminem stosowania tych nawozów jest jesień, moŜna je zastosować

takŜe wiosną.

Ze względu na moŜliwość współŜycia z bakteriami brodawkowymi wiąŜącymi wolny azot z

powietrza, soja nie wymaga intensywnego nawoŜenia tym składnikiem. Ocenia się, Ŝe azot

udostępniany roślinom przez bakterie zaspokaja nawet 70 proc. ich potrzeb. Przedsiewnie

trzeba wnieść do gleby 30–60 kg N/ha. Dawki do 30 kg N/ha stosuje się w całości

jednorazowo przed siewem, a większe dzieli się na dwie równe części. Pierwszą wysiewa się

przed siewem, a drugą na początku kwitnienia soi. Dla roślin następczych uprawianych po soi

w glebie pozostaje od 50 do 100 kg azotu na hektar.

Odmiany

W krajowym rejestrze odmian zarejestrowanych jest dziewięć odmian soi (Aldana, Augusta,

Jutro, Mazovia, Nawiko, OAC Visio, Progres, Pripyat, Yanina), z których dwie pochodzą z

Białorusi (Pripyat, Yanina), a jedna z Kanady (OAC Vision). Wśród odmian krajowych

odmianę Jutro wpisano do rejestru bez badań WGO (wartości gospodarczej odmian) w

Polsce. W roku 2006 zarejestrowano dwie odmiany soi: Pripyat i Yanina.

W ubiegłym roku po raz pierwszy przeprowadzono badania z odmianami soi w ramach PDO.

Wzorzec, czyli średnia z odmian Aldana i Nawiko, wyniósł 2,36 t/ha. Z badanych odmian

najlepiej wypadła odmiana Aldana (103 proc. wzorca). Gorzej Nawiko (97 proc.), Augusta

(96 proc.) i Mazovia (94 proc.), a najsłabiej plonowała odmiana Progres (89 proc.).

Siew

Przed siewem nasiona soi trzeba zaprawić zaprawą Sarox T 500 FS lub Vitavax 200 FS.

Zaprawy te zwalczają przed- i powschodową zgorzel siewek. Występowaniu tych chorób

sprzyja wilgotna i chłodna wiosna. Sarox chroni siewki takŜe przed rizoktoniozą i fuzariozą.

Soja współŜyje z bakteriami brodawkowymi, które rzadko występują w naszych glebach.

Dlatego na kilka dni przed siewem dobrze jest nasiona zaszczepić nitraginą, czyli szczepionką

bakteryjną.

Nasiona soi dobrze kiełkują w temperaturze 10–15 st.C. Soję moŜna wysiewać, gdy gleba

ogrzeje się do temperatury ponad 8 st.C (III dekada kwietnia – I dekada maja). Siew zbyt

wczesny w niedostatecznie ogrzaną glebę opóźnia i zmniejsza wschody oraz zwiększa ryzyko

uszkodzenia przez przymrozki. Późniejszy siew przedłuŜa dojrzewanie roślin na okres

niŜszych temperatur jesiennych oraz większej wilgotności powietrza oraz zmniejsza plony

nasion.

Optymalna obsada soi wynosi 60–80 roślin/mkw., czyli 80–100 nasion/mkw. (150–200 kg na

hektar). Rozstawa rzędów wynosi 20–25 cm, a nawet 15 cm, rozstawa nasion w rzędzie – 5

cm. Głębokość siewu powinna wynosić 3–4 cm. Niekorzystny jest siew głębszy, gdyŜ

utrudnia wschody roślin.

W tym roku za 100 kg nasion soi trzeba zapłacić 300 zł (+ VAT). Niestety, do zakupionych

nasion nie przysługuje dopłata ARR.

Pielęgnowanie

Soja rozwija się początkowo wolno i jest bardzo wraŜliwa na zachwaszczenie, bo rośliny,

zacieniając ją, obniŜają temperaturę w łanie. Chwasty moŜna zwalczać przed siewem i

bezpośrednio po siewie soi. Przedsiewnie do niszczenia chwastów dwuliściennych i

niektórych jednoliściennych moŜna stosować Treflan 240 EC, Triflurotox 250 EC (3,5–4 l na

hektar) i Treflan 480 EC (1,5–2 l na hektar). Po oprysku preparat trzeba wymieszać z glebą.

Istnieje jednak potrzeba opracowania programu odchwaszczania soi, dobrze dopasowanego

do zmieniających się technologii uprawy i warunków przyrodniczych, ujmującego zasady

dobrej praktyki rolniczej i zrównowaŜonego rolnictwa.

Choroby soi, jak na razie, nie stanowią w Polsce duŜego zagroŜenia. Chorobom bakteryjnym i

grzybowym zapobiega się, przestrzegając zasad prawidłowego zmianowania oraz wysiewając

zdrowy i zaprawiony materiał siewny. Poza tym mniej poraŜane przez choroby są rzadsze

zasiewy soi.

ZagroŜenie ze strony szkodników soi jest mniejsze niŜ w wypadku chorób. Mogą jednak

pojawiać się mszyce, strąkowce i zmienniki. Poza tym na soi moŜe Ŝerować zwierzyna łowna

we wcześniejszych fazach rozwojowych oraz myszy i nornice.

W wypadku niedoboru mikroelementów (bor, molibden, mangan) naleŜy je dostarczyć,

stosując nawozy dolistne podczas wegetacji w fazie tworzenia pąków kwiatowych.

Doświadczenia wykazały, Ŝe dokarmianie soi makro- i mikroelementami nie ma istotnego

wpływu na zachwaszczenie łanu tej rośliny.

Zbiór

Do zbioru soi przystępuje się w fazie pełnej dojrzałości (III dekada sierpnia – połowa

września), w godzinach popołudniowych. W momencie zbioru liście powinny być opadłe, a

strąki Ŝółtobrązowe. Dojrzałe nasiona są Ŝółte z brązowym znaczkiem, twarde i dzwonią po

poruszeniu strąka.

Zbiór soi moŜna przyspieszyć, stosując preparat Harvade 250 SC (1,5–2 l na hektar). Soję

trzeba opryskiwać, gdy strąki nabiorą wyglądu pergaminowego, a nasiona łatwo oddzielają

się od strąków. Do zbioru moŜna przystąpić po 14–21 dniach od zabiegu.

Wadą soi jest zbyt niskie osadzenie strąków, co zwiększa straty podczas mechanicznego

zbioru. Dlatego wysokość cięcia kombajnem powinna być jak najniŜsza, a liczba obrotów

bębna młócącego zmniejszona do 500–600 na minutę. Gdy rośliny są niskie lub ich

dojrzewanie jest nierównomierne, trzeba wykonać zbiór dwuetapowy. Po nim nasiona szybko

dosuszyć, by nie zawierały powyŜej 15 proc. wody, gdyŜ łatwo się psują.

WaŜne

U roślin soi występuje zdolność do zjawiska heliotropizmu. Polega ono na tym, Ŝe pojedyncze

listki mogą poruszać się zaleŜnie od zmieniającego się oświetlenia. Dlatego wyróŜnia się trzy

połoŜenia liści soi: dzienne, nocne i południowe. W tym ostatnim wypadku listki przyjmują

ustawienie równoległe w stosunku do padającego oświetlenia i wystawiają się do niego jak

najmniejszą powierzchnią. Takie ustawienie liści występuje podczas wysokiej temperatury i

duŜego nasłonecznienia, przy jedno-czesnym braku wody w glebie.

Kod dwucyfrowy, który pozwala dokładnie określić stadia rozwojowe soi podczas

wegetacji

0 – Kiełkowanie: 00 – spoczynek nasion, 01 – początek pęcznienia nasion, 03 – nasiona

napęczniałe, 05 – pojawienie się korzonka zarodkowego, 06 – wydłuŜanie się korzonka

zarodkowego, widoczne włośniki, 07 – pojawianie się hypokotylu i liścieni, 08 – wzrost

hypokotylu i liścieni.

10 – Wzrost siewek: 11 – pojawienie się liści, 12 – widoczny pierwszy pojedynczy liść,

rozwój liści prostych, brzegi liści się nie stykają.

20 – Rozwój pędu: 21 – pierwszy całkowicie wykształcony liść pojedynczy na pierwszym

węźle.

30–40 – WydłuŜanie się pędu głównego: 31 – w pełni wykształcony liść złoŜony trójdzielny

w węźle pąkowym, 32–36 – całkowicie wykształcone liście trójdzielne, wyrastające w

węzłach od 3 do 7, 37–48 – całkowicie wykształcone liście trójdzielne, wyrastające w

węzłach od 8 do 19, 49 – całkowicie wykształcone liście trójdzielne, wyrastające w węzłach

powyŜej 19.

50 – Tworzenie pąków: 51 – pierwszy pąk kwiatowy widoczny na dowolnym węźle pędu

głównego, 59 – liczne pąki kwiatowe na pędzie głównym.

60 – Kwitnienie: 61 – początek kwitnienia; jeden otwarty kwiat na pędzie głównym na

węzłach od 2 do 6, 62 – jeden otwarty kwiat na pędzie głównym na węzłach od 7 do 11, 63 –

jeden otwarty kwiat na pędzie głównym na węzłach od 12 do 16, 64 – jeden otwarty kwiat na

pędzie głównym powyŜej węzła 17, 65 – pełnia kwitnienia, większość kwiatów otwarta.

70 – Rozwój strąków: 71 – początek rozwoju strąków, pierwszy strąk na pędzie głównym w

węzłach od 2 do 11, 73 – strąki długości 5–10 mm w węzłach od 2 do 11, 75 – główny okres

rozwoju strąków, strąki długości 15–20 mm na czterech głównych węzłach pędu głównego z

rozwiniętymi liśćmi.

80 – Rozwój nasion: 81 – strąki na czterech górnych węzłach pędu głównego z rozwiniętymi

liśćmi o długości 3 mm, 83 – strąki na czterech górnych węzłach pędu głównego z

rozwiniętymi liśćmi, z nasionami zielonymi, wypełniającymi wgłębienie strąka, 89 – jeden

całkowicie Ŝółty lub brązowy strąk na roślinie.

90 – Dojrzewanie: 92 – dojrzałość pełna lub Ŝniwna: ok. 95 proc. strąków brązowych,

nasiona twarde, niedające przeciąć się paznokciem.

Źródło: "Farmer" 17/2007

Autor: Arkadiusz Artyszak

Zastanawiam się nad posianiem tej wiosny soi na cele paszowe tak z pół hektara na próbę. Czy wie ktoś może gdzie można kupić ziarno siewne?

odnowię temat soi bo widzę że nikt chyba nie jest zainteresowany uprawą , a warto bo ostatnio sporo się mówi o tej roślinie ze względu chociażby na dopłatę w wysokości 600 zł do hektara. Mam ochotę posiać tego roku odmianę Aldana .jak wyjdzie wszystko dobrze to będzie dla mnie alternatywą dla wyki jarej.A widzę że są chętni na kupno tak że będzie dobrze. Mam tylko pytanko czy dziki ostro żerują w soi bo miałem groch polny to chyba miałem na polu wszystkie dziki z całego powiatu!!!! widok grochu był fatalny!!

Które to są te dopłaty bo szukałem i nie znalazłem? Nawet temat specjalny do tego założyłem http://www.ppr.pl/forum/viewtopic.php?t=12555 Chyba Agrobiznes się pomylił - nie pierwszy raz zresztą.

do soi przysluguja normalne doplaty do straczkowych, troche ponad 200zl w tym roku wyszlo. ikcomas ma racje

odświerzam suchara. próbował ktoś uprawiać soję? jakie były efekty? opłaca się to w ogóle? szukam jakiegoś sensownego płodozmianu dla zbóż i nie wiem co posiać. w kółko tylko zboża, rzepak, kukurydza.

jak chcesz zmienić to siej groch, łubin itp. Z krzyżowych jeszcze możne być gorczyca. Soja słabo wychodzi nawet w najlepszych rejonach w Polsce.

Więcej info w październikowym numerze Nowoczesnej uprawy.

chodzi o to, że nie mam gdzie sprzedać grochu a soje by sie upchnelo

groch łatwiej sprzedać niż łubin, a z soją też może być problem o ile sam nie wyciągniesz z niej tłuszczu, skąd jesteś bo mam namiary na gościa z łudzkiego, który obraca właśnie takimi smakołykami jak groch, łubin i peluszka

Takie rzeczy można upchnąć do firm robiących karmę dla ptactwa. np EŁPOL

odświerzam suchara. próbował ktoś uprawiać soję? jakie były efekty? opłaca się to w ogóle? szukam jakiegoś sensownego płodozmianu dla zbóż i nie wiem co posiać. w kółko tylko zboża, rzepak, kukurydza.

chłopy chlopy

ja sie interesowałem uprawa soi juz 20 lat temu

jedyne co mnie zniechęciło to jakos plonu jaki w Polsce mozna uzyskać

36 % białka to szału nie ma

tłuszczu jeszcze mnie wiec amatorów na szukanie oleju nasion soi w polsce nie bedzie

Ale sie trochę zmieniło sa odmiany z Ukrainy co maja długość wegetacji 90 dni

kilku to uprawia najbardziej sensowne rozwianie to uprawa po jeczmieniu oz

plon ok 2 tony do siweu 200kg nasion styknie ale w pazdzieniku zbór lub listopadzie i nasiona do suszenia

uprawa w plonie głównym to 3 tony ale z nasionami tez nie ma co zrobić ale nie trzeba suszyć . nawet na psze do swin wiele anty żywieniowych posiadają właściwości